Standardy Ochrony Małoletnich – nowa obowiązkowa procedura od 15 sierpnia 2024 r.
Standardy Ochrony Małoletnich (SOM) zostały wprowadzone ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy nakładają na podmioty pracujące z dziećmi obowiązek wdrożenia procedur ochrony małoletnich. Przepisy te obowiązują od 15 lutego 2024 r.
Ile mamy czasu?
Organy odpowiedzialne za wdrożenie tych standardów mają czas do 15 sierpnia 2024 r. Po tym terminie organy nadzorcze będą mogły nakładać kary na placówki, które nie spełnią wymogów dotyczących ochrony małoletnich.
Obowiązek wprowadzenia standardów będzie dotyczył:
1) Dyrektorów szkół i placówek, o których mowa w art. 2 pkt 1–8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe.
2) Organów zarządzających innymi placówkami oświatowymi, opiekuńczymi, wychowawczymi, resocjalizacyjnymi, religijnymi, artystycznymi, medycznymi, rekreacyjnymi, sportowymi lub związanymi z rozwijaniem zainteresowań, w których przebywają lub mogą przebywać małoletni.
3) Organizatorów działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań dla małoletnich.
4) Podmiotów świadczących usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzących inne miejsca zakwaterowania zbiorowego, w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony małoletnich.
Standardy ochrony małoletnich dotyczą zasad i procedur, które powinny być wdrożone w placówkach oświatowych oraz innych instytucjach, aby zapewnić dzieciom odpowiednią ochronę. Standardy mają na celu zminimalizowanie ryzyka nadużyć i zapewnienie bezpiecznego środowisko do rozwoju dzieci.
Co powinny określać SOM?
Standardy powinny określać w szczególności:
1) zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki lub organizatora, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
2) zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;
3) procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury ,,Niebieskie Karty'';
4) zasady przeglądu i aktualizacji standardów;
5) zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności;
6) zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;
7) osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;
8) sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
W standardach należy określić także:
1) wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;
2) zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet;
3) procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie;
4) zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
Standardy w podmiotach świadczących usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzących inne miejsca zakwaterowania zbiorowego, określają w szczególności:
1) zasady zapewniające bezpieczne relacje między personelem podmiotu a małoletnim, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
2) zasady i procedury identyfikacji małoletniego przebywającego w obiekcie hotelarskim i jego relacji w stosunku do osoby dorosłej, z którą przebywa w tym obiekcie;
3) zasady i procedury reagowania w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że dobro małoletniego znajdującego się na terenie obiektu hotelarskiego lub korzystającego z usług turystycznych jest zagrożone;
4) procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadamianie sądu opiekuńczego;
5) zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu podmiotu do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
Niewywiązanie się z obowiązku wprowadzenia standardów ochrony małoletnich zgodnie z ustawą będzie skutkowało nałożeniem kary grzywny.
Przypominamy, że na wdrożenie standardów ochrony małoletnich mamy czas tylko do 15 sierpnia 2024 r. Aby uniknąć problemów, warto jak najszybciej podjąć działania.
Kto powinien wdrożyć Standardy Ochrony Małoletnich?
1) Szkoły, przedszkola, żłobki oraz inne placówki edukacyjne dedykowane rozwojowi i edukacji dzieci.
2) Domy dziecka, ośrodki adopcyjne, internaty i inne miejsca, które zapewniają wsparcie małoletnim.
3) Kościoły, parafie oraz centra duchowe zapewniające wsparcie religijne i społeczne dla wiernych.
4) Szpitale, kliniki, poradnie specjalistyczne.
5) Centra kulturalne, biblioteki, teatry, muzea i inne miejsca promujące kulturę.
6) Kluby sportowe, baseny, parki rozrywki oraz kluby hobby i stowarzyszenia, oferujące aktywności fizyczne i rozwijające pasje.
7) Inne podmioty pracujące z dziećmi.
Pomoc we wdrożeniu Standardów
W swojej praktyce mieliśmy okazję przygotować szereg wzorów standardów ochrony małoletnich dla klientów z różnych branż. Zachęcamy do kontaktu w celu zamówienia projektu, który następnie zostanie odpowiednio dostosowany do potrzeb Państwa instytucji. Niezależnie od specyfiki działalności, zapewniamy kompleksowe wsparcie i rozwiązania dostosowane do wymogów prawnych oraz unikalnych wymagań Państwa organizacji. Zapraszamy do kontaktu, aby dowiedzieć się więcej i spełnić wymogi prawne.
Anna Kałużna radca prawny
Sprawdź:
Kto musi wprowadzić Standardy Ochrony Małoletnich?